Mede dankzij de Friese meren is de provincie Friesland bij uitstek het meest aantrekkelijke watersportgebied voor een geslaagde vaarvakantie. De Friese meren bieden een groot scala mogelijkheden voor een geslaagde vakantie op- of aan het water. Of je nu met een motorjacht, zeiljacht, skûtsje, platbodem of ieder andere boot je vakantie in Friesland wilt doorbrengen, of je gaat recreëren op een vakantiepark of camping... de Friese meren maken het allemaal mogelijk. Je vindt hier prachtige strandjes aan gezellige meren, uitermate geschikt voor recreatie met het hele gezin.
Maar vooral zijn de Friese meren als onderdeel van de diverse vaarroutes, zeer geschikt om van een onbezorgde vaarvakantie met een motorjacht of zeilboot te genieten. Hieronder zie je een overzicht van alle Friese meren. Niet aleen de meest bekende meren maar ook de kleine en minder bekende meren. Maar ook hiervoor geldt: Onbekend is zeker niet onbemind!
De eerste van de Friese meren die we benoemen is het Bergumermeer (officieel in 't Frysk: Burgumer Mar). Deze ligt ten oosten van de plaats Burgum, welke grenst aan het meer. Vandaar dus dat het vernoemd is naar de plaats Burgum. Aan de westzijde mond het meer uit richting Kootsterille. De mogelijkheden voor de watersport zijn zeer breedt. Van varen, funsport en overnachten tot vissen, recreëren etc.
Lees meer over het Bergumermeer >> recreatie, jachthavens, waterdieptes, vissen, overnachten, etc.
De Holken is een meer in de Friese gemeenten Gaasterland-Sloten en Nijefurd. Het meer is een onderdeel van de meren-keten tussen Heeg en Warns. In het noordoosten gaat het meer via een smalle doorgang over in de Fluessen, in het westen is het meer via het Johan Willem Frisokanaal verbonden met de Morra. Alleen het aanleggen aan een van de recreatieve aanlegstijgers of jachthavens in Heeg is al genoeg reden om met uw huurboot De Holken te gaan bevaren. De Holken is net als het Heegermeer, de Fluessen en de Morra tijdens de Riss-ijstijd door een gletsjer in de ondergrond uitgeslepen; ze vormen in feite een langgerekt gletsjerdal.
De Leijen (officieel Frysk: De Leien) is een van de Friese meren en ligt ten zuiden zuiden van het Bergumermeer in Friesland. Via het kanaal De Lits is De Leijen verbonden met het Bergumermeer.
Ten noorden van De Leijen ligt de plaats Oostermeer (Frysk: Eastermar) en ten zuiden van het meer vind je de plaats Opeinde. Het meer is voor een groot deel in handen van Staatsbosbeheer. Je kunt hier diverse bijzondere vogelkolonies spotten. Maar het meer is enige jaren geleden ook verder geschikt gemaakt voor watersport en toerisme.
Lees meer over De Leijen >> recreëren, zwemmen, varen, vissen, surfen, etc.
De Fluessen (in 't Frysk: De Fluezen) is heeft een oppevlakte van circa 21 km2 en is hiermee 1 van de grootste van de Friese meren. De Fluessen ligt in de meest waterrijke omgeving van de gemeente Sudwest Fryslân. Het meer is vroeger op natuurlijke wijze ontstaan, uitgeslepen door een gletsjer in de ondergrond. In feite is het dus een langgerekt gletsjerdal. Dat geldt ook voor de omliggende Heegermeer, De Holken en De Morra.
Lees alle informatie over De Fluessen >> Eilandjes, vaargeul, waterdieptes, varen, aanlegplaatsen, visstekken, etc.
De Groote Wielen (officieel Frysk: Grutte Wielen) is een meer ten oosten van Leeuwarden . Het ligt net ten noorden van de Groningerstraatweg (N355). In het noorden gaan de Groote Wielen over in het Houtwiel. In het oosten voert de Rijperkerkstervaart naar Rijperkerk. In het westen gaan de Groote Wielen over in de Wielhals en sluit aan op het Ouddeel.
Aan de zuidkant van het meer is een jachthaven, restaurant en een surfstrand. De Groote Wielen wordt voor een groot gedeelte beheerd door It Fryske Gea als onderdeel van het natuurgebied de Groote Wielen. Dit gebied is aangewezen als vogelrichtlijn gebied.
Het Haskerwijd (officieel Frysk: Haskerwiid) is het noordelijke deel van het Nannewijd. Het ligt ten zuiden van het dorp Oudehaske.
Heegermeer (officieel Frysk: Hegemer Mar) is een meer in de gemeente Wymbritseradeel. Het ligt ten zuidwesten van Heeg, en het gaat in het zuidwesten over in de Fluessen. In het meer bevinden zich enkele eilandjes, waarvan de Rakkenplle het grootst is. Midden door het meer loopt een betonde scheepvaartroute die onderdeel is van het Johan Frisokanaal.
De Idzegaasterpoel (officieel Frysk: Idzegeaster Poel) is gelegen bij het dorpje Idzega in de gemeente Wymbritseradeel. Het is gelegen tussen de Friese meren en is een van de tussenwateren. Op dit meer wordt veel aan watersport gedaan, waaronder zeilen, sloepvaren en surfen. Ook voor ieder type huurboot is de Idzegaasterpoel en omgeving uitermate geschikt.
Het Koevordermeer (officieel Frysk: De Kûfurd) is een meer op de grens van de gemeenten Súdwest Fryslân en De Fryske Marren. Het is een langgerekt meer. Aan het meer liggen 2 prachtige streekdorpen: Teroele en Dijken. In Teroele vind je Recreatiebedrijf De Koevoet, met een jachthaven, bootverhuur, camping, restaurant, lunchterras en appartementenverhuur. Een prachtige pleisterplaats dus voor zeilers en sloepers, ook om te overnachten. In Dijken vind je De Hoek Watersport, met verhuur van zeiljachten, motorjachten en appartementen. Het Koevordermeer wordt overigens wel druk bevaren, het Prinses Margrietkanaal loopt er namelijk doorheen. Dus gaat u een boot, jacht e.d. huren, let dan goed op de regels die gelden bij het verkeer op het water, waarbij de beroepsvaart is betrokken. Verder heeft het Koevordermeer goede verbindingen met andere meren, namelijk: Het Heegermeer via het Johan Willem Frisokanaal oftewel de Jeltesloot; de Langweerderwielen via de Janesloot; het Slotermeer via de Wellesloot en Woudsend; het Idskenhuistermeer en de Groote Brekken via het Prinses Margrietkanaal; het Sneekermeer via het Prinses Margrietkanaal. Buiten de vaargeul is het meer op zeer veel plaatsen te ondiep voor de meeste boten.
Vanaf Lemmer gezien is het gehele meer aan bakboordzijde van de vaargeul echter goed bevaarbaar tot 1 meter diepgang. Dus prima zeilgebied voor open zeilboten!
De Langweerderwielen is een langgerekt meer ten zuiden van het Sneekermeer. Op het meer is veel recreatievaart. Aan de Langweerderwielen liggen de dorpen Langweer en Boornzwaag. Tevens heeft het meertje een verbinding met het Prinses Margrietkanaal, het Sneekermeer en het Koevordermeer.
Morra (officieel Frysk: De Morra) is een meer in het zuidwesten van Friesland, gelegen bij de dorpen Warns, Molkwerum, Koudum en Hemelum.
Het Sneekermeer (officieel Frysk: Snitser Mar) ligt tussen Sneek, Terherne en Goingarijp. Het Sneekermeer is vooral bekend vanwege zijn grote populariteit bij watersporters. Het meer is in de Middeleeuwen ontstaan als gevolg van ontginning van het veen. Door het Sneekermeer loopt een zandrug die bekend staat als de Gravinnewei. Vroeger werd bij een lage waterstand deze zandrug gebruikt om door het Sneekermeer te waden. Het Sneekermeer bestaat uit onder andere het eigenlijke meer zelf, de Gongarijpsterpoelen, de Zoutepoel en de Gauwster Hoppen.
Het Sneekermeer is door middel van de Noorder Oudeweg verbonden met de Langweerderwielen, en door middel van de Houkesloot met de stad Sneek. Het Prinses Margrietkanaal loopt door het Sneekermeer heen. Op en om het Sneekermeer zijn volop watersportfaciliteiten aanwezig, zoals een speedbootbaan, enkele jachthavens en een starttoren voor zeilwedstrijden. Ook voor allerlei soorten dagrecreatie biedt het prachtige Snekermeer volop mogelijkheden.
Gongarijpsterpoelen (officieel Frysk: Goaiingarypster Puollen) is een meer in de Friese gemeente Schaasterland. Het staat op meerdere plaatsen in directe verbinding met het Sneekermeer en is hier enkel van gescheiden door de eilandjes de Greate Griene en de Lytse Griene. Dus of je kiest voor het huren van een motorjacht, zeiljacht, zeilboot of motorboot... De Gongarijpsterpoelen bied je volop mogelijkheden tijdens je vaarvakantie. Via de Noorder Oudeweg (Noarder Alde Wei) staat Gongarijpsterpoelen aan de zuidkant in verbinding met de Langweerderwielen. Aan het meer ligt het dorp Goingarijp (Goaingaryp) met jachthaven.
Net als het Sneekermeer worden de Gongarijpsterpoelen 's zomers druk bezocht door watersport liefhebbers. Hier is ook volop plek voor dagrecreatie met surfplanken, kano's, motorboten, speedboten, etc. Gezellig een waterfiets, kano of roeiboot huren kan hier uiteraard ook.
De Terkaplesterpoelen (Officieel in 't Frysk:Terkaplester Puollen) staan in verbinding met de Terhernsterpoelen en dus het Terhernstermeer, de Gongarijpsterpoelen en het Idskenhuistermeer, en zo ook weer met het Sneekermeer. Deze combinatie van meren moet je met je huurboort gaan bevaren. De sfeer, de gestrektheid en toch ook weer intimiteit maakt deze merengroep erg bijzonder als onderdeel van uw watersportvakantie.
De Witte en Zwarte Brekken en Oudhof behoort wel degelijk tot de Friese Meren maar is een natuurgebied, ten zuiden van Sneek. Plaatsen in de buurt zijn IJlst, de Hommerts, Jutrijp en Oppenhuizen. Het ligt in twee gemeenten, Wymbritseradeel en Sneek. Via het Prinses Margrietkanaal is het gebied verbonden met het Koevordermeer en het Sneekermeer. Via de Woudvaart (Woudfeart) heeft het een verbinding met Sneek. Het gebied bestaat ondermeer uit de meren Wite Brekken, Swarte Brekken en Oudhof, de wateren Ooster Wijmerts, Modderige Rijd en Het Nauw van de Brekken. Ook liggen er meerdere eilanden in het gebied zoals De Krite, Deekland, De Lange Warren en het Rietschar.
De Witte en Zwarte Brekken en Oudhof is een laagveengebied dat bestaat uit een complex van meren, waterlopen, boezemlanden en zomerpolders. Het water is ontstaan door erosie van het veenpakket. Dit is nog mooi te zien aan het verkavelingspatroon. Dit patroon is op de verschillende eilanden en ten zuiden van Sneek identiek. Het woord 'brekken' betekent dan ook 'door water gebroken land'. Dat de erosie ook in de huidige tijd doorgaat is goed te zien aan de kleine eilandjes in de Swarte Brekken, die duidelijk afkalven. De Wite en Swarte Brekken waren vrij recent nog veel duidelijker van elkaar gescheiden door een landtong. Deze is langzaam veranderd in losse pollen riet en tenslotte (in de jaren '90) helemaal verdwenen.
Beheerder van het gebied is Staatsbosbeheer. Het is aangewezen als Vogelrichtlijngebied vanwege de 's winters in grote getallen overnachtenden Kleine Rietganzen, Kolganzen, Brandganzen en Smienten. Van de Kleine Rietgans overnacht ongeveer 17% van de wereldpopulatie in de zomerpolders van het gebied. Daarnaast komt ook de rodelijstsoort Noordse Woelmuis in het gebied voor.
Tijdens de vogeltrek worden de zomerpolders druk bezocht door tienduizenden steltlopers, waaronder Kemphanen en Goudplevieren. 's Zomers broed de Gele Kwikstaart in de vochtige graslanden. In het verleden was dit gebied een belangrijk bolwerk voor de Kievitsbloem, maar deze is hier reeds lang uitgestorven.
Idzegaasterpoel (Idzegeaster Poel), Groote Gaastmeer (Grutte Gaastmar), Zandmeer (Snmar), Ringwiel, Vlakke Brekken (Flakke Brekken) en de Oudegaasterbrekken (Aldegeaster Brekken) liggen allen ten noorden van de uitgestrekte merencombinatie van het Hege Meer, Fluessen, Holken en Morra. Als u een boot gaat huren en optimaal van Friesland en de Friese meren wilt genieten, is dit grote waterrijke gebied een absolute aanrader. De diversiteit van dit gebied is uniek te noemen.
Het Slotermeer (officieel Frysk: Sleattemer Mar) is een meer tussen drie de plaatsen Sloten, Balk en Woudsend in het zuidwesten van Friesland. Twee met tonnen beboeide waterwegen verbinden deze plaatsen met elkaar. Het meer is relatief ondiep en buiten de vaargeulen soms maar 1,20 meter diep. Aan de oostkant naast de vaargeul is de waterdiepte circa 1 meter. Gaat u een boot huren en het Slotermeer bevaren, let hiervoor dan extra goed op.
De Groote Brekken (officieel Frysk: Grutte Brekken) of Lemster Brekken is een meer in de gemeenten Lemsterland en Scharsterland tussen Lemmer en Spannenburg. Het is een langgerekt meer. Het meer heet Groote Brekken omdat er vroeger ook een Kleine Brekken was, maar die is ingepolderd.
Via het Prinses Margrietkanaal, dat door het meer loopt, staat de Groote Brekken in verbinding met het IJsselmeer (via een sluis). Denk er aan: Voor het IJsselmeer ben je altijd een vaarbewijs nodig. En in het noorden verbindt dit kanaal de Groote Brekken met het Koevordermeer. Verder is er via de Follegasloot een verbinding met het Tjeukemeer.
Als u vaart met uw huurboot van de Groote Brekken naar het Slotermeer komt u halverwege automatisch terecht op het Brandemeer. Het Brandemeer ligt midden in het verbindgingswater tussen beide meren en maakt deze tocht weer tot een prachtige belevenis door de natuur van Friesland.
Het Tjeukemeer (in 't Fries: Tsjkemar) is het grootste binnenmeer van Friesland. Het ligt in de Zuidwesthoek, op de grens van de gemeentes Lemsterland en Scharsterland. Het meest westelijke deel van het meer wordt doorsneden door de snelweg A6.
Rond het Tjeukemeer liggen de dorpen Echten, Echtenerbrug, Rohel, Delfstrahuizen en Oosterzee. Ook zijn er diverse mogelijkheden voor dagrecreatie en jachthavens, campings, restaurants en bars langs het Tjeukermeer te vinden. Het Tjeukemeer is niet overal even diep. Vooral het noordoostelijke gedeelte is erg ondiep. De gezamenlijke doprskern van Echtenerbrug en Delfstrahuizen vormt de belangrijkste kern aan het meer . In het Tjeukemeer liggen de eilandjes Tsjkepolle, Marchjepolle en Ganzetippe. Sktsjesilen De IFKS organiseert eenmaal per jaar het IFKS Sktsjesilen op het Tjeukemeer. Dit is een kampioenschap waarbij skûtsjes op meerdere wateren in Friesland gezeild wordt. Er word gezeild bij de volgene plaatsen; Stavoren, Hindeloopen, Sloten, Heeg, Tjeukemeer bij Echtenerbrug en tot slot 2x Bij Lemmer.
Nannewijd (officieel in 't Frysk: Nannewiid) ligt in de gemeente Scharsterland ten westen van Heerenveen en ten zuiden van Oudehaske. Het ligt hiermee een beetje uit de richting van andere Friese meren, maar is zeker een must om met uw huurboot te gaan bevaren. Ook voor diverse soorten watersport en dagrecreatie is het hier bijzonder geschikt.
Het Nannewijd is ontstaan door de afgraving van veen. Door het Nannewijd loopt de Veenscheiding (Feanskieding), een vaart die vroeger voor het vervoer van turf werd gebruikt. Deze vaart loopt door het midden van het meer en loopt aan de oostkant naar Heerenveen. In het Nannewijd vond het eerste experiment met Actief Biologisch Beheer (ABB) in Frysln plaats. Omdat de Veenscheiding vervuild en voedselrijk water aanvoerde is deze nu afgescheiden van het Nannewijd. Water uit de Tjonger wordt nu via een helofytenfilter het gebied ingelaten. Het meer werd gebaggerd en een teveel aan brasem werd weggevangen. Deze maatregelen hebben de waterkwaliteit wel verbeterd, maar toch niet helemaal zoals verwacht.
Het Nannewijd is zomers een druk bezochte gelegenheid voor watersport. In de nabijheid kun je ook volop een sloep huren voor lage kosten, voor een dagje op het water.. Nabij Oudehaske is een camping en een zwembad. Aan de westzijde ligt een terrein voor dagrecreatie, de Blomple. Het meer en oevers hebben een grote ecologische waarde. Het gebied wordt beheerd door Staatsbosbeheer. Het gebied is zeer gevarieerd door de afwisseling van open water, rietkragen, broekbos en rietvelden. Aan de westzijde van het meer liggen zeer waardevolle veenmosterreintjes waar ondermeer Moerasviooltje, Heide- en Moeraskartelblad, Kleine valeriaan, Waterdrieblad, Veenpluis, Spaanse ruiter, Moerasvaren en Kamvaren groeien. In het gebied komen ook veel vogelsoorten voor. Broedvogels zijn o.a. de Bruine Kiekendief, Havik, Porseleinhoen, Wielewaal, Sprinkhaanzanger, Snor en Nachtegaal.
Heegermeer (Hegemer Mar) Fluessen (Fluezen) De Holken, Morra (De Morra) Slotermeer (Sleattemer Mar) Groote Brekken (Grutte Brekken) Koevordermeer (De Kfurd) Langweerderwielen (Langwarder Wielen) Witte en Zwarte Brekken en Oudhof (Wite Brekken, Swarte Brekken en Aldhf) Tjeukemeer (Tjkemar) Sneekermeer (Snitser Mar) Gongarijpsterpoelen (Goaingarypster Puollen) Terkaplesterpoelen (Terkaplester Puollen) Idzegaasterpoel (Idzegeaster Poel) Groote Gaastmeer (Grutte Gaastmar) Zandmeer (Snmar) Ringwiel, Vlakke Brekken (Flakke Brekken) Oudegaasterbrekken (Aldegeaster Brekken) Idskenhuistermeer (Jiskenhster Mar) Terhernsterpoelen (Terhernster Puollen) Terhernstermeer (De Hoarne) Brandemeer (Brandemar) Nannewijd (Nannewiid) Bergumermeer (Burgumer Mar) De Leijen (De Leien) Groote Wielen (Grutte Wielen) Lauwersmeer, Pikmeer (Pikmar).
Bron: Wikipedia.nl